130100 Узбекистон мусулмонлар идораси Жиззах вилоят вакиллиги
МАЗҲАБНИ СУИИСТЕЪМОЛ ҚИЛМАНГ
Mimon.uz 2025-11-29 02:30:35 39Мусулмон уммати аҳли сунна вал жамоат деб юритилади. Бу ақида машҳур тўрт мазҳабни ўз ичига олади: Ҳанафий, Моликий, Шофеъий ҳамда Ҳанбалий.
Турли мазҳаблардан ўзига маъқул келган фатволарни танлаб, унга амал қилиш мутлақо жоиз эмас. Масалан, бир масалада Шофеъий, яна бир масалада Ҳанафий, бошқа масалада Моликий ёки Ҳанбалий мазҳабига кўра иш тутиш барча мазҳаб уламолари томонидан қаттиқ қораланган ва танқид остига олинган. Улар бунга олиб борадиган ҳар қандай сабаблардан ҳам қайтарганлар.
Мазҳаблар ўртасида аросатда юриш бир масалада яҳудий, яна бир масалада насроний, бошқа масалада хорижий ёки муътазилийларнинг ақидасини танлагандек гўё.
Чунки бир мазҳабда рухсат этилган амал бошқа мазҳабда инкор қилинган бўлиши мумкин. Киши ўз нафсига мос келган фатвони олиб амал қилиб кетаверса, оқибатда шаръий масалалар ўйинчоқ бўлиб қолмайди деб ким кафолат бера олади? Қолаверса, бундай кишилар бора-бора бирорта мазҳабни тан олмай қўйсалар, катта хатога қўл урган бўлишади. Бемазҳаблик ана шундан келиб чиқади-да. Мазҳаблар бирдамлик рамзи. Ундан нотўғри мақсадда фойдаланиш мумкин эмас. Аслини олганда бир мазҳабни танлаган киши ана ўша мазҳабнинг ҳукмларига сўзсиз буйсуниши мажбурийдир.
Ҳанафий мазҳабининг машҳур алломаси, шайх Ибн Обидин раҳматуллоҳи алайҳ «Баҳрур роиқ» асарининг ҳошиясида: «Муайян мазҳаб муфтийсининг ўз мазҳабида аниқ кўрсатилган масалада бошқа мазҳаб йўлини тутиши ва у бўйича фатво бериши мумкин эмас», деб ёзганлар.
Шундай экан, машҳур тўрт имомдан бирига эргашиш мусулмонлар ижмоси билан вожиб саналади. Уни инкор этишга ҳеч кимнинг ҳаққи йўқ.
